Очередной «Час добропорядочности» Агентства по противодействию коррупции посвящен жизни выдающегося казахского просветителя-педагога, писателя, этнографа, ученого-фольклориста, учителя нации – Ибрая Алтынсарина.
Ибрай Алтынсарин стал отцом-основателем образования в истории казахской степи, посвятив всю свою сознательную жизнь обучению казахских детей.
Открыв первую народную школу, он призвал жителей отдать своих детей в школы и написал учебник на казахском языке.
В предисловии «Казахской христоматии» автор написал «Составляя эту книгу, я хотел чтобы она стала учебником для казахских детей, воспитывающихся в русско-казахских школах, и книгой, доступной для всеобщего просвещения…».
Важность развития образования среди казахской молодежи описана Алтынсариным во многих других его произведениях. К ним относятся стихи «Өсиет өлеңдер», «Әй, жігіттер» и т.п. В них автор с высокой нравственной точки зрения критикует несправедливость, воровство, вредность устаревших традиций и отражает преимущество честного труда и человечности.
В знаменитом стихотворении «Кел, балалар, оқылық» («Давайте, дети, будем учиться») поэт умело использовал традиции казахской устной литературы, сравнивая знания и невежество, добро и зло.
Его произведения по сей день служат основой современной образовательной системы.
Писатель описывает свои идеи о нравственности с эстетическим воспитанием, взаимосвязывая их друг с другом.
Год от года возрастающая ценность богатого энциклопедического наследия ученого является гордостью нашего народа. Безусловно, Ибрай Алтынсарин – основатель новой поэзии, лидер образования и первый преподаватель казахского народа.
Учитель нации оставил неизгладимый след в нашей истории. Его мечта – образованная молодежь, твердо уверенная в процветающем будущем народа.
The next «Hour of Integrity» of the Anti-Corruption Agency is dedicated to the life of an outstanding Kazakh educator-teacher, writer, ethnographer, folklorist, teacher of the nation – Ibrai Altynsarin.
Ibrai Altynsarin became the founding father of education in the history of the Kazakh steppe, devoting his entire adult life to teaching Kazakh children.
Having opened the first public school, he urged residents to send their children to schools and wrote a textbook in Kazakh.
In the preface of the «Kazakh Christomathy» the author wrote «While composing this book, I wanted it to become a textbook for Kazakh children brought up in Russian-Kazakh schools, and a book available for general education …».
The importance of developing education among Kazakh youth is described by Altynsarin in many of his other works. These include the poems «Asiet Aleder», «Uy, zhіgіtter», etc. In them, the author from a high moral point of view criticizes injustice, theft, the harmfulness of outdated traditions and reflects the advantage of honest work and humanity.
In the famous poem «Kel, balalar, ogylyk» («Let us, children, we will study»), the poet skillfully used the traditions of Kazakh oral literature, comparing knowledge and ignorance, good and evil.
His works still serve as the basis of the modern educational system.
The writer describes his ideas about morality with aesthetic education, interconnecting them with each other.
Year after year, the growing value of the scientist’s rich encyclopedic heritage is the pride of our people. Undoubtedly, Ibrai Altynsarin is the founder of new poetry, the leader of education and the first teacher of the Kazakh people.
The teacher of the nation has left an indelible mark on our history. His dream is educated youth, firmly convinced of the prosperous future of the people.
[/en] [kk]Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің кезекті «Адалдық сағаты» қазақтың аса көрнекті ағартушы-педагогі, жазушы, этнограф, фольклоршы ғалым, ұлт ұстазы Ыбырай Алтынсаринге арналды.
Қазақ даласында білімнің шырағын жаққан Ыбырай Алтынсарин бар ғұмырын қазақ балаларын оқыту жолында өткізген.
Сол мақсатпен алғаш рет балаларға арнап мектеп ашып, ана тілімізде оқулық жазған.
Ағартушы оқулықты жазудағы мақсатын «Қазақ христоматиясының» алғы сөзінде: «Бұл кітапты құрастырғанда мен кітаптың орыс-қазақ мектептерінде тәрбиеленіп жүрген қазақ балаларына оқу кітабы бола алу жағын, сонымен қатар, жалпы халықтың оқуына жарайтын кітап бола алу жағын көздедім…» деп тұжырымдаған.
Қазақ жастары арасында білім беруді дамытудың маңыздылығын Алтынсарин өзінің басқа да көптеген шығармаларында сипаттаған.
Олардың қатарына «Өсиет өлеңдер», «Әй, жігіттер» сияқты тағы да басқа туындыларын жатқызуға болады. Бұл өлеңдерінде биік адамгершілік тұрғысынан ұрлық-қарлықты, астамсу, әділетсіздікті сынап, еңбексіздікті, ескілікті салттардың зияндығын көрсетіп, адал еңбектің адамгершілік мінез-құлықтың артықшылықтарын бейнелейді.
«Кел, балалар, оқылық» өлеңінде ақын қазақ ауыз әдебиетінің дәстүрлерін шебер пайдаланып, білім мен надандықты, жақсылық пен жамандықты қатар алып, салыстырып отырды.
Ы. Алтынсариннің шығармалары бүгінгі күнге дейін заманауи білім беру жүйесінің негізі болып табылады.
Жазушының адамгершілік туралы идеялары эстетикалық тәрбиемен байланыста, бірімен-бірі ұштастырыла суреттеліп отырады.
Қазақ даласына азаттық идеясы тарай бастаған тұста жаңа поэзияның бастаушысы, білімнің көшбасшысы, алғашқы ұстазы болып Ыбырай Алтынсарин қашан да тарих биігінде тұра берері хақ.
Ұлт ұстазы біздің тарихымызда өшпес із қалдырды. Оның арманы – халықтың гүлденген болашағына нық сеніммен қарайтын білімді жастар болды.
Просмотров: 1 629