Календарь 2020 года богат датами, юбилеями и событиями из жизни человечества. Но есть особенные даты, мимо которых просто так не хочется проходить и имена, которым никогда не суждено забвение. К ним относится имя великого Ыбрая Алтынсарина.
В рамках расширения кругозора знания обучающихся о культуре казахского народа, а также расширения представления о творческой личности Ыбрая Алтынсарина как казахского педагога-просветителя, писателя, фольклориста, общественного деятеля и учёного-этнографа 23 октября 2020 года в Карагандинском индустриальном университете прошло литературно-историческое мероприятие «По страницам судьбы к 180- летию Ыбрая Алтынсарина», посвященное празднованию юбилею великого просветителя. Мероприятие было организовано и проведено кафедрой «Ассамблея народа Казахстана» КарИУ под руководством заведующей кафедрой Жанабергеновой Динары Кенесовны.
Основная цель мероприятия — воспитывать историческое мировоззрение, чувство гордости за свою страну и культуру своего народа.
«Ыбрай Алтынсарин – первый апостол народного просвещения Казахстана. Десятки, сотни менее известных, но менее ярких духовных учителей, выражающих в своих личных судьбах дух казахского народа, ждут своих исследователей, которые донесут до широких казахских слоев деяния своих предков по укреплению казахской идентичности», — говорил Первый Президент Республики Казахстан, Лидера Нации Нурсултан Абишевич Назарбаев.
С приветственным словом к участникам мероприятия обратился директор КГУ «Қоғамдық келісім» аппарата акима Карагандинской области: Бекмурзаев Бахтиар Перналиевич.
Участники мероприятия выступили с докладами о жизни, творческом наследии педагога, прочитали наизусть его стихотворения.
В ходе мероприятия, респонденты отметили огромную роль Ыбрая Алтынсарина в развитии просвещения. Охваченный высоким стремлением принести как можно больше пользы родному народу, Ыбрай Алтынсарин с детства мечтал заниматься педагогической работой, в которой видел свое призвание. Его литературное наследие произведений исключительно носит не описательный, а четко выраженный воспитательный характер в духе идей просветительства и патриотизма. Все произведения Ыбрая Алтынсарина, переводы доступны каждому читателю, редкие архивные произведения опубликованы, ну а молодое поколение с благодарностью изучало творчество талантливого поэта и переводчика.
Подводя итог мероприятия, участники выделили некоторые основные моменты просветительской деятельности Алтынсарина: он открыл ремесленное училище в Торгае, четыре двухклассных русско-киргизских училища, одно женское училище, пять волостных школ, два училища для детей русского посёлка! Он создатель казахского алфавита на основе русской графики, автор двух учебных пособий для русско-казахских школ. «Киргизская хрестоматия», которая вышла в 1879 году, несла просветительскую функцию для детей казахов, ведь они по ней знакомились с географией, мировой историей.
Алтынсарин не только педагог-просветитель, общественный деятель, но ещё учёный-этнограф и писатель. Трясясь по бездорожью от селения к селению, вместе с решением своих просветительских задач, он обеспокоен тем, как сохранить всю прелесть и богатство традиций и обрядов своего народа. И он пишет, например, очерки о свадебных обрядах, систематизирует образцы казахского устного творчества. Его слова: «Учение даст вам счастье, оно озарит как свет» будут актуальными во все времена, и как хочется, чтобы вы, молодежь, как можно быстрее уяснили глубокий смысл завета великого учителя.
Подобные встречи помогают студенческой молодежи ближе познакомиться с историей педагогического наследия Ыбрая Алтынсарина, который оставил неизгладимый след в развитии Республики Казахстан и до сих пор остается примером для подражания молодому поколению. Любой народ по праву гордится своими политиками, общественными деятелями, поэтами и писателями. В современном Казахстане сегодня особо чтят память Ыбрая Алтынсарина, посвятившего всю свою сознательную жизнь ликвидации безграмотности, приобщению казахского народа к ценностям русской и мировой культуры.
В завершении мероприятия, вниманию участников мероприятия был представлен просмотр фильма о великом учителе Ы.Алтынсарина «Тайны и судьбы великих казахов».
Пресс-служба КарИУ
[/ru] [kk]2020 күнтізбесі атаулы күндерге, мерейтойларға және адамзат өміріндегі оқиғаларға бай. Сіз ерекше атап өткіңіз келетін атаулы күндер және ешқашан ұмытылмайтын есімдер бар. Олардың қатарына ұлы Ыбырай Алтынсариннің есімі кіреді.
Студенттердің қазақ халқының мәдениеті туралы білім көкжиегін кеңейту, сонымен қатар Ыбырай Алтынсариннің 180 жылдығына арналған «Тағдыр кезеңдері» атты, ұлы ағартушының мерейтойына арналған қазақ ағартушысы, жазушысы, фольклористі, қоғам қайраткері және этнограф ретіндегі шығармашылық тұлғасы туралы идеяны кеңейту шеңберінде, 2020 жылдың 23 қазанында Қарағанды индустриялық университетінде әдеби-тарихи іс-шара өткізілді. Іс-шараны «Қазақстан халқы Ассамблеясы» кафедрасының меңгерушісі Динара Кеңесқызы Жаңабергенованың жетекшілігімен ұйымдастырылды және өткізді.
Іс-шараның басты мақсаты — тарихи дүниетанымды, өз еліне және өз халқының мәдениетіне деген мақтаныш сезімін тәрбиелеу.
«Ыбырай Алтынсарин — Қазақстандағы ұлттық тәрбиенің алғашқы елшісі. Ондаған, жүздеген онша танымал емес, бірақ аз жарқын рухани ұстаздар, қазақ халқының рухын өзінің жеке тағдырларында көрсете отырып, қазақтың кең қабаттарына ата-бабаларының қазақтың бірегейлігін нығайту жолындағы істерін жеткізетін зерттеушілерін күтеді», — деді Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті, Ұлт Көшбасшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев.
Қарағанды облысы Әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ директоры: Бахтияр Перналиұлы Бекмурзаев қатысушыларға құттықтау сөз сөйледі.
Іс-шараға қатысушылар ұлы ұстаздың өмірі, шығармашылық мұрасы туралы баяндамалар жасады, өлеңдерін жатқа оқыды.
Іс-шара барысында респонденттер Ыбырай Алтынсариннің білім беруді дамытудағы орасан зор рөлін атап өтті. Ыбырай Алтынсарин өзінің туған халқына мейлінше көп пайда әкелуге деген үлкен ықыласқа бой алдырып, бала кезінен қазақ баласын оқытуға арналған педагогикалық жұмысты армандады. Оның шығармаларының әдеби мұрасы тек сипаттамалық емес, ағартушылық және патриотизм идеялары рухында айқын көрсетілген тәрбиелік сипатты. Ыбырай Алтынсариннің барлық шығармалары, аудармалары әр оқырманға қол жетімді, сирек кездесетін архивтік еңбектер жарық көрді, ал жас ұрпақ талантты ақын мен аудармашының шығармашылығын ризашылықпен зерттеді.
Іс-шараны қорытындылай келе, қатысушылар Алтынсариннің ағартушылық қызметінің кейбір негізгі тармақтарын атап өтті: ол Торғайдан кәсіптік-техникалық училищені, төрт екі жылдық орыс-қырғыз мектебін, бір қыздар мектебін, бес волость мектебін, орыс ауылының балаларына арналған екі мектеп ашты. Ол орыс графикасына негізделген қазақ алфавитін жасаушы, орыс-қазақ мектептеріне арналған екі оқулықтың авторы. 1879 жылы шыққан «Қырғыз хрестоматиясы» қазақ балаларына білім беру қызметін атқарды, өйткені олар сол арқылы географиямен және дүниежүзілік тарихпен танысты.
Алтынсарин мұғалім-ағартушы, қоғам қайраткері ғана емес, сонымен бірге ғалым-этнограф әрі жазушы. Ауылдан ауылға жолсыз жүріп келе жатып, өзінің тәрбиелік міндеттерін шеше отырып, ол өз халқының салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарының барлық сүйкімділігі мен байлығын қалай сақтау керектігі туралы алаңдады. Ол, мысалы, үйлену тойлары туралы очерктер жазады, қазақтың ауызша шығармашылығы үлгілерін жүйелейді. Оның сөзі: «Ұстаздық сізге бақыт сыйлайды, ол нұрындай жарқырайды» деген сөздер әрқашан өзекті және мен сіздерге, жастарға, ұлы ұстаз келісімінің терең мағынасын тезірек түсінулеріңізді қалаймын.
Мұндай кездесулер студент жастарға Қазақстан Республикасының дамуында өшпес із қалдырған және әлі де жас ұрпақ үшін үлгі болып қала беретін Ыбырай Алтынсариннің педагогикалық мұрасының тарихына жақындауға көмектеседі. Кез-келген ұлт өзінің саясаткерлерімен, қоғам қайраткерлерімен, ақын-жазушыларымен мақтан тұтады. Қазіргі заманда Қазақстанда бүкіл саналы өмірін сауатсыздықты жоюға, қазақ халқын орыс және әлемдік мәдениеттің құндылықтарымен таныстыруға арнаған Ыбырай Алтынсарин туралы естелік ерекше құрметке ие.
Іс-шара соңында іс-шара қатысушыларына ұлы ұстаз Ы.Алтынсарин туралы «Ұлы қазақтардың құпиялары мен тағдырлары» фильмінің көрсетілімі ұсынылды.
ҚарИУ баспасөз орталығы
[/kk] [en]The 2020 calendar is rich in dates, anniversaries, and events from the life of humanity. But there are special dates that you just don’t want to pass by and names that will never be forgotten. These include the name of the great Ybray Altynsarin.
As part of expanding the horizons of students ‘ knowledge about the culture of the Kazakh people, as well as expanding the idea of the creative personality of Ybray Altynsarin as a Kazakh educator, writer, folklorist, public figure and ethnographer, on October 23, 2020, Karaganda industrial University hosted a literary and historical event «On the pages of fate for the 180th anniversary of Ybray Altynsarin», dedicated to the celebration of the anniversary of the great educator. The event was organized and held by the Department «Assembly of people of Kazakhstan» of KarIU under the leadership of the head of The Department Zhanabergenova Dinara Kenesovna.
The main goal of the event is to foster a historical worldview, a sense of pride in your country and the culture of your people.
«Ybray Altynsarin is the first Apostle of national education in Kazakhstan. Dozens, hundreds of less well-known but less bright spiritual teachers who Express the spirit of the Kazakh people in their personal destinies are waiting for their researchers who will convey to the broad Kazakh strata the deeds of their ancestors to strengthen the Kazakh identity» — said the First President of the Republic of Kazakhstan, Leader of the Nation Nursultan Nazarbayev.
Director of KSI «Kogamdyk kelisim» of the office of the akim of Karaganda region: Bekmurzaev Bakhtiar Pernalievich addressed the participants of the event with a welcoming speech.
Participants of the event made presentations about the life and creative heritage of the teacher, read his poems by heart.
During the event, respondents noted the huge role of Ybray Altynsarin in the development of education. Seized with a high desire to bring as much benefit to his native people as possible, Ybray Altynsarin from childhood dreamed of doing pedagogical work, in which he saw his vocation. His literary heritage of works is exclusively not descriptive, but clearly expressed educational character in the spirit of the ideas of enlightenment and patriotism. All the works of Ybray Altynsarin, translations are available to every reader, rare archival works are published, and the younger generation gratefully studied the work of the talented poet and translator.
Summing up the event, the participants highlighted some of the main points of Altynsarin’s educational activities: Russian-Kyrgyz vocational schools, one women’s school, five volost schools, and two schools for children of a Russian village were opened in Torgay! He makes Kazakh alphabet based on Russian graphics, the author of two textbooks for Russian-Kazakh schools. «Kyrgyz anthology», which was published in 1879, had an educational function for children of Kazakhs, because they got acquainted with geography and world history through it.
Altynsarin is not only a teacher, educator, public figure, but also a scientist, ethnographer and writer. Shaking off-road from village to village, along with the solution of his educational tasks, he is concerned about how to preserve all the charm and richness of the traditions and rituals of his people. And he writes, for example, essays about wedding ceremonies, systematizes samples of Kazakh oral art. His word: «The teaching will give you happiness, it will Shine like a light» will be relevant at all times, and how we want you, young people, to understand the deep meaning of the great teacher’s Testament as quickly as possible.
Such meetings help students to learn more about the history of the pedagogical heritage of Ybray Altynsarin, who left an indelible mark on the development of the Republic of Kazakhstan and still remains a role model for the younger generation. Every nation is rightfully proud of its politicians, public figures, poets and writers. In modern Kazakhstan, the memory of Ybray Altynsarin, who devoted his entire adult life to eliminating illiteracy, and introducing the Kazakh people to the values of Russian and world culture, is especially honored.
At the end of the event, the participants were shown a film about the great teacher Y. Altynsarin «Secrets and destinies of the great Kazakhs»
Press service of KarIU
[/en]
Просмотров: 1 154