АР22685917 «Марганец пен хром негізіндегі кремний – алюминий қорытпаларының балқыту процесін термодинамикалық модельдеу»

Дүние жүзінде құрамында көміртегі өте төмен арнайы күрделі ферроқорытпалардың өткір тапшылығы байқалады. Қазақстан Республикасында болаттың кең ассортиментін өндіруге қара металлургияның қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін алюминий, кремний, марганец және хром негізіндегі күрделі қорытпаларды өндіруге әбден жарамды минералдық шикізаттың қажетті қоры бар. Сонымен қатар, бұл металдар шихтаға кварцит (FeSiAl), кремнийлі марганец кені (FeSiAlMn) және хром рудасын (FeSiAlCr) қосу арқылы екінші сортты көмірден (яғни күлділігі 50%-дан астам) балқытады. Сонымен қатар, қорытпаларды металды қалпына келтіретін агент ретінде пайдалануға болады.

Осы қорытпаларды пайдалана отырып ферромарганец пен феррохромның тазартылған сорттарын балқытудың маңызды факторы осы өндірістердің шлактарының құрамын түбегейлі өзгерту болып табылады. Ең бастысы, бұл жағдайда жоғарыда аталған өндірістердің қалдықтары ыдырап кетпейді, бұл экологиялық тұрғыдан өте маңызды.

Жұмыстың іргелі сипаты бар. Тапсырмаларды орындау және жобаның мақсатына жету құралы HSC chemistry және FactSage бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалана отырып, металлургиялық балқымалар компоненттерінің мінез-құлқын зерттеудің ұзақ мерзімді нәтижелері болады.

1) Ерекеева Гауһар Сәрсенғалиқызы, техника ғылымдарының магистрі, Жоба жетекшісі.

Scopus ID: 57611544700

ResearcherID: AED-4479-2022

https://orcid.org/0000-0002-7338-4469

2) Келаманов Бауыржан Сатыбалдыұлы, т.ғ.к., доцент

Scopus ID: 25655181100

ResearcherID: ABE-5597-2021

https://orcid.org/0000-0001-7646-9153

Зерттеу нәтижелері болатты тотықсыздандырудың технологиялық процесін жетілдіру тұрғысынан перспективалы болып табылады. Бұл жағдайда құрамында марганец және хром бар кендердің ең оңтайлы химиялық құрамы ұсынылатын болады. Кешенді тотықсыздандырғышты зерттеу нәтижесінде шихта материалы ретінде сапасыз марганец рудалары мен өнеркәсіптік мақсатта пайдаланылмайтын күлділігі жоғары көмірлерді пайдалану арқылы кешенді тотықсыздандырғышты алудың технологиялық процесі ұсынылатын болады.

Жобаның әлеуметтік-экономикалық тиімділігі айтарлықтай болады: хром және марганец қоспалары бар темір-кремний-алюминий қорытпаларының зерттелген құрамдары бірінші кезекте ферромарганец пен феррохромның тазартылған сорттарын металлотермиялық өндіруге арналған. Дәстүрлі ферросиликомарганец пен ферросиликохромның орнына бұл қорытпаларды қолдану әкті пайдалануды азайтуға және шлак қатынасын (Shl/Me) екі есе азайтуға, энергия шығынын 25-30%-ға азайтуға, сонымен қатар тұрақты, шашырамайтын қалдық қож алуға мүмкіндік береді. .

Алынған теориялық нәтижелер феррохром мен ферромарганецтің тазартылған сорттарын балқытуға қатысты жеке фазалардың оңтайлы құрамы мен балқу температурасы бар қорытпа композицияларын мақсатты түрде алуға мүмкіндік береді.

Ғылыми зерттеулердің нәтижелері халықаралық конференцияларда, симпозиумдарда, түрлі халықаралық технология көрмелерінде 1-ші (бірінші), 2-ші (екінші) квартильдерге енгізілген жобаның ғылыми бағыты бойынша рецензияланған ғылыми басылымдарда мақалалар жариялау арқылы таратылады. Web of Science дерекқоры және (немесе) Scopus дерекқорында CiteScore сәйкес пайыздық көрсеткіші кемінде 50 (елу).