Научная деятельность | Science activity | Ғылыми қызмет

[ru]

Научная деятельность кафедры направлена на получение и применение новых знаний для:

  • решения технологических, инженерных, экономических, социальных, гуманитарных и иных проблем;
  • обеспечения функционирования науки, техники и производства как единой системы.

В настоящее время реализуется нефинансируемая госбюджетная НИР «Методические и психолого-педагогические аспекты совершенствования преподавания естественно научных дисциплин КСО, в которой наряду с преподавателями активное участие принимают студенты кафедры.

ППС кафедры под руководством к.ф-м.н. Хуанбаем Е. занимается следующими основными направлениями научно —  исследовательской деятельности:

Разработка лазерной технологии получения пленок с высокой токонесующей способностью на основе RBаCuO и YBaCuFeO керамики.

Целью проекта является разработка способов повышения плотности критического тока и достижения оптимальных значений сверхпроводящих параметров ВТСП­-пленок 2G на основе сложных купратных оксидов RBаCuO (R = Y, La, Nd, Gd) и YBaCuFeO, полученных  методом импульсной лазерной абляции.

Высокотемпературные сверхпроводники (ВТСП)  второго поколения (2G) RBa2Cu3O7-x ( R = Y, Nd,Gd), YBa2Cu3-yFeyO7-x  широко изучены и являются многообещающим материалом для практического применения в пленочной форме. В связи с этим важнейшей научно-технологической задачей является разработка методов повышения токонесущей способности пленочных ВТСП–проводов второго поколения.

Выполнение работ по проекту обеспечит разработку лазерной технологии улучшения сверхпроводящих свойств пленочных ВТСП-проводов второго поколения. Потенциальными потребителями результатов проекта могут быть производственные учреждения по выпуску и модернизации электротехнических устройств для нужд энергетики.

 Использование метода импульсной лазерной абляции обеспечивает получение ВТСП–пленок с высокой степенью кристаллического совершенства и стехиометрического состава близкого к составу мишени. В работе ожидается достижение высокого значения плотности критического тока (~10 7А/см2) пленок. Одним из способов достижения этого является создание эффективных центров пиннинга.

Выгода от применения ВТСП 2G с высокими плотностями критического тока в электрических устройствах не только в экономии электроэнергии до 20%, но и в резком (4-5 раз) снижении массогабаритных показателей и металлоемкости.

Кафедра постоянно участвует в различных конкурсах, проводимых Министерством образования и науки РК.

[/ru] [en]

The scientific activity of the Department is aimed at obtaining and applying new knowledge for:

  • solving technological, engineering, economic, social, humanitarian and other problems;
  • ensuring the functioning of science, technology and production as a single system.

Currently, an unfunded state budgetary research project is being implemented. “methodological, psychological and pedagogical aspects of improving the teaching of natural science disciplines of csr, in which students of the department take an active part along with teachers.

Staff of the Department under the leadership of candidate of Sciences by Grunbaum E. is engaged in the following main directions of research activities:

The purpose of project is development of methods for increasing density of critical current and achievement optimal values of cryogenic parameters for HTSC- oven films 2G on the basis of difficult cuprate oxides RBaCuO ( R = Y, La, Nd, Gd) an YBaCuFeO, which received by the methods of impulse laser ablation.

The aim of the project is to develop methods for increasing the critical current density and achieving optimal values of the superconducting parameters of 2G htsp films based on complex cuprate oxides Rbacuo (R = Y, La, Nd, Gd) and YBaCuFeO obtained by pulsed laser ablation.

High-temperature superconductors (HTS) of the second generation (2G) RBa2Cu3O7-x ( R = Y, Nd,Gd), YBa2Cu3-yFeyO7-x  are widely studied and are a promising material for practical application in film form. In this regard, the most important scientific and technological task is to develop methods for increasing the current carrying capacity of second–generation htsp film wires.

The project will ensure the development of laser technology to improve the superconducting properties of second-generation BTSP film wires. Potential consumers of the project results can be industrial institutions that produce and modernize electrical devices for energy needs.

The use of the pulsed laser ablation method provides the production of  BTSP films with a high degree of crystal perfection and stoichiometric composition close to that of the target. It is expected to achieve a high critical current density (~10 7A / cm2) of the films. One way to achieve this is to create effective pinning centers.

The benefits of using  BTSP 2G with high critical current densities in electrical devices are not only in energy savings of up to 20%, but also in a sharp (4-5 times) reduction in weight and size indicators and metal consumption.

The Department constantly participates in various competitions held by the Ministry of education and science of the Republic of Kazakhstan.

[/en] [kk]

Кафедраның ғылыми қызметі жаңа білім алуға және оны  қолдануға бағытталған:

  • технологиялық, инженерлік, экономикалық, әлеуметтік, гуманитарлық және басқа да мәселелерді шешу;
  • ғылымның, техниканың және өндірістің біртұтас жүйе ретінде жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін.

Қазіргі уақытта “ККО-ның жаратылыстану-ғылыми пәндерін оқытуды жетілдірудің әдістемелік және психологиялық-педагогикалық аспектілері”деп аталатын мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылмайтын ҒЗЖ іске асырылуда,оған оқытушылармен қатар кафедра студенттері де белсенді қатысады.

Кафедраның ПОҚ  ф-м. ғ. к. Хуанбай Е. жетекшілігімен ғылыми — зерттеу қызметінің келесі негізгі бағыттарымен айналысады:

RBаCuO  және YBaCuFeO  керамика негізінде жоғары ток көтергіш қабілеті бар пленка алудың лазерлік технологиясын әзірлеу.

Жобаның мақсаты импульсті лазерлік абляция әдісімен алынған RBаCuO (R = Y, La, Nd, Gd) және YBaCuFeO күрделі купратты оксидтері негізінде 2G ВТСП-пленкаларының аса өткізгіш параметрлерінің оңтайлы мәндеріне жету және критикалық токтың тығыздығын арттыру тәсілдерін әзірлеу болып табылады.

Екінші буындағы  (2G) RBa2Cu3O7-x (R = Y, Nd,Gd), YBa2Cu3 жоғары температуралы жоғары өткізгіштер ( ВТСП) үлбірлі түрде практикалық қолдану үшін кеңінен зерттелген және көп перспективті материал болып табылады. Осыған байланысты маңызды ғылыми-технологиялық міндет – екінші буынды пленкалы ВТСП– сымдардың ток көтергіш қабілетін арттыру әдістерін әзірлеу болып табылады.

Жоба бойынша жұмыстарды орындау екінші буындағы пленкалы ВТСП-сымдарының аса өткізгіш қасиеттерін жақсартудың лазерлік технологиясын әзірлеуді қамтамасыз етеді. Жоба нәтижелерінің әлеуетті тұтынушылары –  Энергетика мұқтажы үшін электр техникалық құрылғыларды шығару және жаңғырту жөніндегі өндірістік мекемелер болуы мүмкін.

Импульсті лазерлік абляция әдісін пайдалану кристалдық жетілу дәрежесі жоғары ВТСП–пленкаларды және нысананың құрамына жақын стехиометриялық құрамды алуды қамтамасыз етеді. Жұмыс барысында қабықшаның сындық тогының (~10 7А/см2) тығыздығының жоғары мәніне жету күтілуде. Бұған қол жеткізудің бір жолы тиімді пиннинг орталықтарын құру болып табылады.

Электр қондырғыларында критикалық токтың жоғары тығыздығы бар ВТСП 2G қолданудан пайда электр энергиясын 20% – ға дейін үнемдеуде ғана  ғана емес, сонымен қатар массогабаритті көрсеткіштер мен металл сыйымдылығын (4-5 есе) төмендетуде.

Кафедра үнемі ҚР Білім және ғылым министрлігі өткізетін әр түрлі конкурстарға қатысады.

[/kk]